PAŃSTWO NA CO DZIEŃ. ETNOGRAFIA POLITYK PUBLICZNYCH WOBEC GRUP ZMARGINALIZOWANYCH WE FRANCJI
Everyday Life of the State: Ethnography of Policies Addressed to Marginalized Groups in France

do pobrania/download

Karolina Sztandar-Sztanderska

Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski
ul. Karowa 18
00-927 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.7366/KIR.2018.1.6.01

SŁOWA KLUCZOWE

biurokracja pierwszego kontaktu, etnografia polityki publicznej, socjologia krytyczna, czynniki społeczne i organizacyjne, Francja

KEYWORDS

street-level bureaucracy, critical research of public policies, anthropology of public policies, social and organizational factors, France

STRESZCZENIE

Artykuł otwiera przegląd krytycznych badań polityki publicznej we Francji, wykorzystujących jako jedną z metod obserwację. Tłumaczę w nim, dlaczego tak bardzo potrzebna jest nam wiedza o tym, jak w bezpośrednim kontakcie z ludźmi działają instytucje odpowiedzialne za wdrażanie polityki publicznej (tzw. biurokracje pierwszego kontaktu, street-level bureaucracies) i pokazuję, jakie kroki trzeba podjąć, by taką wiedzę uzyskać. Używając przykładów empirycznych, wyjaśniam, że wkład publikowanych tu badań nie polega wyłącznie na uzmysłowieniu sobie dużego społecznego i politycznego znaczenia szeregowego personelu instytucji publicznych. Moim zdaniem, ich oryginalność zasadza się na dostrzeżeniu wpływu czynników społecznych i organizacyjnych na codzienne funkcjonowanie państwa.

ABSTRACT

This article introduces a review of critical research of public policies in France, that uses observation as one of the methods of gathering empirical evidence. The paper provides explanations, why it is important that we know, how street-level bureaucracies operate on a daily basis. It also specifies what constitutes critical public policies’ research, that is capable of creating such a knowledge. Finally, it characterizes the contribution of French critical research by pointing to social and organizational factors that shape public policy delivery.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Beaud, S., Weber, F. (2017). Guide de l’enquête de terrain: produire et analyser des données ethnographiques. Paris: La Découverte.
  2. Berkel, R. van. (2011). The local- and street-level production of social citizenship: The case of Dutch social assistance. W: S. Betzelt, S. Bothfeld (red.), Activation and Labour Market Reforms in Europe (s. 195–217). London: Palgrave Macmillan.
  3. Berkel, R. van, Valkenburg, B. (red.) (2007). Making it Personal: Individualising Activation Services in the EU. Bristol, UK: The Policy Press.
  4. Blau, P. (1961). The Dynamics of Bureaucracy. Chicago: University of Chicago Press. Bourdieu, P. (1990). Droit et passe-droit. Le champ des pouvoirs territoriaux et la mise en oeuvre des règlements. Actes de la recherche en sciences sociales, 81 (1), 86–96.
  5. Bourdieu, P. (red.) (2007). La misère du monde. Paris: Éditions du Seuil.
  6. Brodkin, E.Z. (1997). Inside the welfare contract: Discretion and accountability in state welfare administration. Social Service Review, 71 (1), 1–33.
  7. Brodkin, E.Z. (2012). Reflections on street-level bureaucracy: Past, present, and future. Public Administration Review, 72 (6), 940–949.
  8. Brodkin, E.Z. (2013). Street level organizations and the welfare state. W: E. Brodkin, G. Marston (red.), Work and the Welfare State: Street-Level Organizations and Workfare Politics (s. 17–34). Washington, D.C.: Georgetown University Press.
  9. Brodkin, E.Z. (2015). The inside story: Street-level research in the US and beyond. W: P.L. Hupe, P. Hupe, A. Buffat (red.), Understanding Street-Level Bureaucracy (s. 25–42). Bristol: Policy Press.
  10. Burdziej, S. (2017). Sprawiedliwość i prawomocność: o społecznej legitymizacji władzy sądowniczej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  11. Burdziej S., Guzik K., Pilitowski B. (2018). Fairness at trial: The impact of procedural justice and other experiential factors on criminal defendants’ perceptions of court legitimacy in Poland. Law & Social Inquiry, 1–32.
  12. Crozier, M. (1976). Biurokracja – anatomia zjawiska (tłum. S. Łypacewicz). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
  13. Crozier, M., Friedberg, E. (1982). Człowiek i system: ograniczenia działania zespołowego (tłum. K. Bolesta-Kukułka). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  14. Denzin N. (1970). The Research Act: A Theoretical Introduction to Sociological Methods. Chicago: Aldine Pub. Co.
  15. Dubois, V. (1999). La vie au guichet. Relation administrative et traitement de la misère. Paris: Economica.
  16. Dubois, V. (2003). La vie au guichet: relation administrative et traitement de la misère. Paris: Economica.
  17. Dubois, V. (2009). Towards a critical policy ethnography: Lessons from fieldwork on welfare control in France. Critical Policy Studies, 3 (2), 221–239.
  18. Dubois, V. (2010). The Bureaucrat and the Poor: Encounters in French Welfare Offices. Burlington, VT: Ashgate.
  19. Dubois, V. (2012). Ethnographier l’action publique: Les transformations de l’État social au prisme de l’enquête de terrain. Gouvernement et action publique, 1 (1), 83.
  20. Dubois, V. (2017). Policy ethnography as a combat sport: Analyzing the welfare state against the grain. W: D. Fassin (red.), If Truth be Told: The Politics of Public Ethnography (s. 184–204). Durham: Duke University Press.
  21. Dubois, V., Baudot, P.-Y. (2012). Formes et fondements sociaux de la compétence administrative. Sociologies pratiques, 24 (1), 19.
  22. Dworkin, R. (1978). Taking Rights Seriously. London: Duckworth.
  23. Evans, T. (2004). Street-level bureaucracy, social work and the (exaggerated) death of discretion. British Journal of Social Work, 34 (6), 871–895.
  24. Fassin, D. (2013). Enforcing Order: An Ethnography of Urban Policing (tłum. R. Gomme). Cambridge, UK: Polity Press.
  25. Fassin, D. (red.) (2015). At the Heart of the State: The Moral World of Institutions (tłum. P. Brown). London: Pluto Press.
  26. Flick U. (2011). Jakość w badaniach jakościowych (tłum. P. Tomanek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  27. Garsten, C., Jacobsson, K. (red.) (2004). Learning to be Employable: New Agendas on Work, Responsibility, and Learning in a Globalizing World. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
  28. Garsten, C., Jacobsson, K., Sztandar-Sztanderska, K. (2016). Negotiating social citizenship at the street-level: Local activation policies and individualization in Sweden and Poland. W: M. Heidenreich, D. Rice (red.), Integrating Social and Employment Policies in Europe (s. 265–294). Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing.
  29. Gdula, M., Sadura, P. (red.) (2012). Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  30. Hibou, B. (2015). The Bureaucratization of the World in the Neoliberal Era: An International and Comparative Perspective. New York City: Palgrave Macmillan.
  31. Hood, C. (1991). A public management for all seasons? Public Administration, 69 (1), 3–19.
  32. Karwacki, A., Kaźmierczak, T., Rymsza, M. (2014). Reintegracja. Aktywna polityka społeczna w praktyce. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
  33. Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  34. Kozek, W. (red.) (2011). Gra o jutro usług publicznych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  35. Kozek, W., Kubisa, J., Zieleńska, M. (2017). Utrzymać się na powierzchni: o walce z biedą w pięciu krajach europejskich w perspektywie indywidualnego sprawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  36. Kubisa, J. (2014). Bunt białych czepków: analiza działalności związkowej pielęgniarek i położnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  37. Kulesza, M., Sześciło, D. (2013). Polityka administracyjna i zarządzanie publiczne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska – LEX.
  38. Lasswell, H.D. (1950). Politics: Who Gets What, When, How. New York: P. Smith.
  39. Lipsky, M. (2010 [1980]). Street Level Bureaucracy: Dilemmas of the Individual in Public Services. New York: Russelll Sage Foundation.
  40. Niesporek, A., Trembaczowski, Ł., Warczok, T. (2013). Granice symboliczne. Studium praktyk kulturowych na przykładzie działań zawodowych pracowników socjalnych. Kraków: Nomos.
  41. Observatoire des non-recours aux droits et services (2012). L’envers de la «fraude sociale». Le scandale du non recours aux droits sociaux, Paris: La Découverte.
  42. Orliński, W. (2013). Wszyscy jesteśmy roszczeniowi. http:// wo.blox.pl/2013/05/Wszyscyjestesmy-roszczeniowi.html (dostęp: 1.02.2014).
  43. Rymsza, M. (2012) (red.). Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
  44. Rek-Woźniak, M. (2016). Młodzi dorośli. Wzory ruchliwości społecznej w okresie transformacji systemowej. https://docplayer.pl/27072346-Magdalena-rek-wozniak-mlodzi-dorosli-wzory-ruchliwosci-spolecznej-w-okresie-transformacji-systemowej.html (dostęp: 1.04.2019).
  45. Rothestein, B., Stolle, D. (2001). Social Capital and Street-Level Bureaucracy: An Institutional Theory of Generalized Trust. Zaprezentowano na Trust in Government Conference. Princeton University, 30.11.2001.
  46. Sadura, P. (2017). Państwo, szkoła, klasy. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. Siblot, Y. (2006). Faire valoir ses droits au quotidien. Paris: Presses de Sciences Po.
  47. Skowrońska, K. (2016). Służyć czy kontrolować. Sprzeczne logiki polityki migracyjnej polski po wejściu w życie Ustawy o Cudzoziemcach z 2013 r. (Studium przypadku Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego); rozprawa doktorska, IFiS PAN i CERI, Sciences Po de Paris.
  48. Skowrońska, K. (2017). Niejednoznaczna władza, wspólne normy i niedopowiedziane cele: działanie Wydziału Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego jako studium przypadku pola organizacyjnego polityki migracyjnej w Polsce. Studia Polityczne, 45 (2), 217–240.
  49. Spire, A. (2005). Etrangers à la carte: l’administration de l’immigration en France, 1945–1975. Paris: Grasset.
  50. Spire, A. (2008). Accueillir ou reconduire: Enquête sur les guichets de l’immigration. Paris: Raisons d’agir.
  51. Spire, A. (2012). Faibles et puissants face à l’impôt. Paris: Raisons d’agir éditions.
  52. Sztandar-Sztanderska, K. (2009). Activation of the unemployed in Poland: From policy design to policy implementation. International Journal of Sociology and Social Policy, 29 (11/12), 624–636.
  53. Sztandar-Sztanderska, K. (2015). Usługi publiczne dla wszystkich i dla nikogo? Krytyczne studium wymogów administracji pracy. Polityka Społeczna, 1, 15–21.
  54. Sztandar-Sztanderska, K. (2016). Obywatel spotyka państwo. O urzędach pracy jako biurokracji pierwszego kontaktu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  55. Sztandar-Sztanderska, K. (2017). Czego nie widać? Literatura o polityce rynku pracy a praktyki urzędników pierwszego kontaktu. Studia z Polityki Publicznej, 2 (14), 117–146.
    Sztandar-Sztanderska, K., Zieleńska, M. (2018). Changing social citizenship through IT. Social Work & Society, an International Online Journal, 16 (2), https://www.socwork.net/sws/article/view/566/1113 (dostęp:  5.05.2019).
  56. Theiss, M. (2015). Konstruując obywatela gminy – polityka dostępu do usług przedszkolnych. Polityka Społeczna, 1, 30–35.
  57. Theiss, M. (2018). Lokalne obywatelstwo społeczne w polityce społecznej: przykład wychowania przedszkolnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  58. Trochymiak, M. (2018). Uznaniowość w pomocy społecznej. Działania pracowników socjalnych w świetle koncepcji street-level bureaucracy. Polityka Społeczna, 9, 12–19.
  59. Warczok, T. (2013). Rytualne tworzenie granic symbolicznych. Przypadek pracowników socjalnych. W: G. Kubica, H. Rusek, Granice i pogranicza: państw, grup, dyskursów... Perspektywa antropologiczna i socjologiczna (s. 331–348). Katowice: Uniwersytet Śląski.
  60. Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej (tłum. D. Lachowska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  61. Weill, P.-E. (2012). Savoir faire valoir son droit. Compétence statutaire et obtention d’un statut de «prioritaire». Sociologies pratiques, 24 (1), 93.
  62. Zaremba-Bielawski, M. (2013). Co zabiło Gustava B.? W: tenże, Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji (s. 13-38) (tłum. W. Chudoba). Warszawa: Agora SA.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Sztandar-Sztanderska K. (2018), Państwo na co dzień. Etnografia polityk publicznych wobec grup zmarginalizowanych we Francji, Kultura i Rozwój, nr 1 (6), s. 9-25.