ROLA KULTURY W STRUKTURALNYM UJĘCIU MIEJSCA POLSKI W ŚWIECIE
The role of culture in a structural view on the international position of Poland

do pobrania/download

Tomasz Zarycki

Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta B. Zajonca
Uniwersytet Warszawski
ul. Stawki 5/7
00-183 Warszawa
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.7366/KIR.2016.1.1.04

SŁOWA KLUCZOWE

kultura, rozwój, polityka publiczna, ekonomia

KEYWORDS

culture, development, public policy, economy, intellectual culture

STRESZCZENIE

Tekst przedstawia wizję roli kultury w Polsce w ujęciu teorii systemu światowego połączonym z odwołaniem do teorii Pierre’a Bourdieu w reinterpretacji Ivána Szelényiego. W jej myśl można mówić o paradoksie kluczowej roli kultury dla dynamiki społecznej kraju i jej minimalnym znaczeniu dla międzynarodowej pozycji państwa. Elementy przedstawionego rozumowania są wizją półperyferyjnego położenia Polski w międzynarodowym podziale pracy oraz dominującej roli inteligencji jako elity, którą można określać mianem elity kapitału kulturowego. W perspektywie długiego trwania nie są jej w stanie zagrozić ani rodzime elity kapitału ekonomicznego, ani elity polityczne słabego państwa polskiego.

ABSTRACT

The text presents a vision of the role of culture in Poland in view of the world system theory coupled with the references to the theory of Pierre Bourdieu in the interpretation of Iván Szelényi. In its view one could talk about a paradoxical role of the culture for the social dynamics of Poland. At the same time Poland is viewed as a semi-peripheral country in the global division of labor and a dominant role of the intelligentsia as an elite which can be perceived as a cultural capital elite, position of which can not be challenged by neither the native economic elite nor the weak elites of the Polish state.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Babones, S. (2016). Pozycja i mobilność we współczesnej gospodarce-świecie: perspektywa strukturalistyczna. W: T. Zarycki (red.), Polska jako peryferie (s. 13-24). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  2. Berend, I.T. (1996). Central and Eastern Europe 1944-1993: Detour from Periphery to the Periphery. Cambridge: Cambridge University Press.
  3. Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. W: J.G. Richardson (red.), Handbook of Theory and Research for Sociology of Education (s. 241-258). New York, Westport, Connecticut, London: Greenwood Press.
  4. Bourdieu, P. (1996). The state nobility. Elite schools in the field of power. Stanford: Stanford University Press.
  5. Brzozowski, S. (1906). Likwidacja szlachetczyzny. Przegląd Społeczny, 14.
  6. Deloitte (2015). Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce? Warszawa: Deloitte Polska.
  7. Drahokoupil, J. (2008). The rise of the comprador service sector: The politics of state transformation in Central and Eastern Europe. Polish Sociological Review, 162, 175-189.
  8. Eyal, G., Szelényi, I., Townsley, E.R. (1998). Making capitalism without capitalists. Class formation and elite struggles in post-communist Central Europe. London, New York: Verso.
  9. Fourcade, M. (2009). Economists and societies: Discipline and profession in the United States, Britain, and France, 1890s to 1990s. Princeton: Princeton University Press.
  10. Heilbron, J. (2014). The social sciences as an emerging global field. Current Sociology, 62 (5), 685-703.
  11. Jasiecki, K. (2013). Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami polskimi. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
  12. Kagarlicki, B. (2012). Imperium peryferii: Rosja i system światowy. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  13. Kępińska, E., Stark, O. (2013). The evolution and sustainability of seasonal migration from Poland to Germany: From the dusk of the 19th century to the dawn of the 21st century. International Review of Economics & Finance, 28, 3-18.
  14. Kochanowicz, J. (2014). The Curse of Discontinuity: Poland’s Economy in a Global Context, 1820-2000. Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte / Economic History Yearbook, 55, 129-148.
  15. Korom, P., Dronkers, J. (2009). Nobility among the Austrian economic elite in 2008. Paper presented at the invited workshop Nobility in Europe during the 20th Century: Memories, Loyalties and Advantages in Context, hosted by the European University Institute, Florence, 15-16 June.
  16. Koryś, P. (2008). Jak zbudować szklane domy? O polskich próbach polityki modernizacyjnej od upadku I Rzeczypospolitej do dzisiaj. W: J. Szomburg (red.), Modernizacja Polski. Kody kulturowe i mity (s. 15-22). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
  17. Maj, E., Mich, W. (red.) (2009). Anachroniczna kasta czy nowocześni obywatele? Problematyka ziemiańska na łamach prasy w Polsce od końca XIX stulecia do 1939 roku. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  18. Marceau, J.F. (2009). A Family Business? The Making of an International Business Elite. Cambridge: Cambridge University Press.
  19. Mażewski, L. (2004). Powstańczy szantaż: Od konfederacji barskiej do stanu wojennego. Warszawa: Książka i Wiedza.
  20. Mich, W. (2009). „Na pohybel obszarnikom”. Antyziemiańskie publikacje „Robotnika” w latach 1919-1926. W: E. Maj, W. Mich (red.), Anachroniczna kasta czy nowocześni obywatele? Problematyka ziemiańska na łamach prasy w Polsce od końca XIX stulecia do 1939 roku (s. 151-168). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  21. Mountford-Zimdars, A. (2015). Contest and adjustment sponsorship in the selection of elites: Re-visiting Turner’s mobility modes for England through an analysis of undergraduate admissions at the University of Oxford. Sociologie, 6, 157-176.
  22. Piketty, T. (2015). Kapitał w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  23. Podkaminer, L. (2015). Europa Środkowo-Wschodnia w pułapce integracji. W: J. Kutyła, M. Sutowski (red.), Wschód przyłączony. Integracja i transformacja Europy po roku 1989 (s. 15-40). Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych.
  24. Said, E.W. (1991). Orientalizm. Warszawa: PIW.
  25. Scheuch, E.K. (2003). The Structure of the German Elites across Regime Changes. Comparative Sociology, 2 (1), 91-133.
  26. Schwank, F. (2010). The Austrian Private Foundation: between transparency and bank secrecy. Trusts & Trustees, 16 (6), 415-421.
  27. Sosnowska, A. (2004). Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią, 1947-1994. Warszawa: Trio.
  28. Sowa, J. (2011). Fantomowe ciało króla: Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
  29. Staniszkis, J. (2001). Postkomunizm. Próba opisu. Gdańsk: Słowo / Obraz terytoria.
  30. Szelényi, I., Treiman, D.J., Wnuk-Lipiński, E. (1995). Elity w Polsce, w Rosji i na Węgrzech. Wymiana czy reprodukcja? Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
  31. Wallerstein, I.M. (1974-1989). The Modern World System. New York: Academic Press, t. 1-3.
  32. Zarycki, T. (2009). The Power of the Intelligentsia. The Rywin Affair and the Challenge of Applying the Concept of Cultural Capital to Analyze Poland’s elites. Theory and Society, 38, 613-648.
  33. Zarycki, T. (2014). Innowacjonizm jako legitymizacja. Dyskursy innowacji, gospodarki opartej na wiedzy, społeczeństwa informacyjnego i pokrewne w perspektywie krytycznej. Zarządzanie Publiczne, 27 (1), 20-34.
  34. Zarycki, T. (2015). Modernizacja kulturowa i psychologiczna jako ideologia inteligenckiej hegemonii. Przegląd Socjologiczny, 64, 45-68.
  35. Zarycki, T., Warczok, T. (2014). Hegemonia inteligencka. Kapitał kulturowy we współczesnym polskim polu władzy – perspektywa „długiego trwania”. Kultura i Społeczeństwo, 4, 27-49.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Zarycki T. (2016), Rola kultury w strukturalnym ujęciu miejsca Polski w świecie, Kultura i Rozwój, nr 1 (1), s. 73-87.